«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».

«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».

glitter-graphics.com

Κυριακή, 7 Απριλίου 2013

ΚΟΠΡΕΑΣ

Ο Κοπρέας  επειδή είχε διαπράξει φόνο στην Ήλιδα, ήρθε στην Τίρυνθα και έγινε Κήρυκας του βασιλιά Ευρυσθέα, τον οποίο είχε και ανιψιό από την αδερφή του Νικίππη που είχε παντρευτεί τον γιό του Περσέα, Σθένελο. Όμως όταν οι Ηρακλείδες πήγαν στους Αθηναίους για να ζητήσουν την βοήθειά τους προς εκδίκηση του Ευρυσθέα, ο βασιλιάς της Τίρυνθας βασιζόμενος στην μεγάλη δύναμη που είχε, απειλούσε όποιον θα τολμούσε να βοηθήσει τους γιούς του Ηρακλή. Έτσι και προς τους Αθηναίους έστειλε τον θείο του Κοπρέα, να φέρει το μήνυμα- απειλή του Ευρυσθέα. Αλλά οι Αθηναίοι που δεν φοβούνταν τον Τιρύνθιο βασιλιά και  υπερασπιζόμενοι μονάχα το δίκαιο το οποίο έβλεπαν στο μέρος των Ηρακλειδών, σκότωσαν τον κήρυκα Κοπρέα. Αυτό ήταν το τέλος του γιού του Πέλοπα ο οποίος όμως ήδη είχε έναν γιό τον Περιφήτη για τον οποίο ο Όμηρος λέει πως ήταν τέκνο καλό κακού πατρός.

Τέλος για τους άλλους δυό γιούς του Πέλοπα το μόνο που αναφέρεται είναι για τον Ιππάλκιμο ή Ίππαλμο, τον οποίο αναφέρουν ως έναν εκ των Αργοναυτών. Αλλά για τις κόρες του Πέλοπα,  Λυσιδίκη, Νικίππη και Αμφίβια έχει ενδιαφέρον να δούμε ποια ήταν η τύχη τους.

Η Λυσιδίκη παντρεύεται τον Μήστωρα τον γιό του Περσέα και της Ανδρομέδας και έκαναν μια κόρη την Ιπποθόη. Αυτήν άρπαξε ο Ποσειδώνας και την πήγε στις Εχινάδες νήσους όπου γέννησε τον Τάφιο που πήγε στην Κεφαλληνιά και έκτισε την  πόλη Ταφιούσα. Αυτός ο Τάφιος γέννησε τον Πτερέλαο που ο Ποσειδών έκανε αθάνατο βάζοντας μια χρυσή τρίχα στα μαλλιά της κεφαλής του. Η κόρη αυτού η Κομαιθώ που είχε αγαπήσει τον Αμφιτρύωνα όταν ήρθε κατά των Ταφίων, αφαίρεσε την χρυσή τρίχα από το κεφάλι του και έτσι πέθανε! Αλλά λεπτομέρειες επ’ αυτού είδαμε στο κεφάλαιο Περί Μηκυνών.

Η Νικίππη παντρεύτηκε τον άλλο γιό του Περσέα και αδερφό του Μήστωρα, τον Σθένελο. Από τον γάμο αυτό γεννιούνται η Αλκινόη, η Μέδουσα και ο Ευρυσθέας που γίνεται βασιλιάς της Τίρυνθας. Αλλά ως μητέρα του Ευρυσθέα αναφέρεται και η άλλη αδερφή, κόρη του Πέλοπα, η Αμφίβια. Είναι λοιπόν πιθανό να πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο στο οποίο προσδίδονται και τα δυο ονόματα.

Και τέλος ερχόμαστε στα δυο αδέρφια, τον Πιτθέα και Τροιζήνα που φέρονται και ως οι ιδρυτές της αρχαίας πόλης της Τροιζήνας, γεννέτηρας του Θησέως .

Τρίτη, 12 Φεβρουαρίου 2013

ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει στο κεφάλαιο περί Μυκηνών και του οίκου των Ατρειδών ο οποίος αίρει την καταγωγή του εκ του Ταντάλου, ο γιός του Πέλοπας,  με την Ιπποδάμεια του Οινομάου, γεννά δώδεκα παιδιά και μεταξύ αυτών  τους Πιτθέα και Τροιζήνα. 

Πέλοπας και Ιπποδάμεια

 Τα παιδιά του Πέλοπα διασκορπίστηκαν σε διάφορα μέρη και επειδή έγιναν ηγεμόνες εκεί όπου πήγαν, έκαναν τόσο μεγάλη την δύναμη του οίκου του πατέρα τους ώστε ο Πίνδαρος τους ονομάζει Λαγέτες (ηγεμόνες λαών). Αυτά λοιπόν τα παιδιά ήσαν  οι:  Ατρέας, Θυέστης, Χρύσιππος, Κοπρέας, Πιτθέας, Πλεισθένης, Τροιζήνας, Αλκάθους, Ιππάλκιμος ή Ίππαλμος και τρείς κόρες η Λυσιδίκη, η Νικίππη και η Αμφίβια.

Έτσι , ο Ατρεύς και ο Θυέστης πηγαίνουν μετά τον φόνο του ετεροθαλούς αδερφού τους Χρυσίππου με την συνεργία της μητέρας τους, στις Μυκήνες, εκεί λοιπόν από τον Ατρέα δημιουργείτε ο οίκος των Ατρειδών.

Ο Αλκάθους πηγαίνει στα Μέγαρα όπου ο βασιλιάς της πόλης είχε υποσχεθεί πως εκείνος που θα σκότωνε τον Κιθαιρώνιο Λέοντα, ο οποίος είχε σκοτώσει τον γιό του Εύιππο,  θα έπαιρνε για γυναίκα  την κόρη του Ευαίχμη αλλά και το βασίλειο των Μεγάρων. Αυτό το κατόρθωμα πέτυχε ο Αλκάθους του Πέλοπα και για τον λόγο αυτό έκτισε ναό προς τιμή του Απόλλωνος Αγραίου και της Αρτέμιδος Αγροτέρας.  Ο Μεγαρεύς όμως, αμφισβήτησε τον άθλο του Αλκάθου, αλλά αυτός, που εν τω μεταξύ είχε κρύψει την γλώσσα του λέοντος σε έναν σάκο, την έφερε ως απόδειξη  και έτσι έγινε βασιλιάς των Μεγάρων και έκανε σύζυγό του την κόρη του Μεγαρέα Ευαίχμη.   

Μάλιστα λέγεται πως όταν έκτιζε τα τείχη των Μεγάρων ο Απόλλων βρέθηκε εκεί και βοήθησε και εκείνος στο κτίσιμο τους. Απόδειξη αυτού ήταν μια πέτρα στα Μέγαρα όπου ο Απόλλων ακουμπούσε την λύρα του όταν εργαζόταν, με αποτέλεσμα η πέτρα να πάρει τους ήχους του οργάνου και μετά όποιος την ψηλαφούσε έβγαζε ήχους μουσικούς. Αυτό μαρτυρεί και ο Παυσανίας:

« ἔστι δὲ καὶ ἄλλη Μεγαρεῦσιν ἀκρόπολις ἀπὸ Ἀλκάθου τὸ ὄνομα ἔχουσα· ἐς ταύτην τὴν ἀκρόπολιν ἀνιοῦσίν ἐστιν ἐν δεξιᾷ Μεγαρέως μνῆμα, ὃς κατὰ τὴν ἐπιστρατείαν τῶν Κρητῶν ξύμμαχός σφισιν ἦλθεν ἐξ Ὀγχηστοῦ. δείκνυται δὲ καὶ ἑστία θεῶν Προδομέων καλουμένων· θῦσαι δέ σφισιν Ἀλκάθουν λέγουσι πρῶτον, ὅτε τῆς οἰκοδομίας τοῦ τείχους ἔμελλεν ἄρχεσθαι. [2] τῆς δὲ ἑστίας ἐγγὺς ταύτης ἐστὶ λίθος, ἐφ᾽ οὗ καταθεῖναι λέγουσιν Ἀπόλλωνα τὴν κιθάραν Ἀλκάθῳ τὸ τεῖχος συνεργαζόμενον. δηλοῖ τέ μοι καὶ τόδε ὡς συνετέλουν ἐς Ἀθηναίους Μεγαρεῖς· φαίνεται γὰρ τὴν θυγατέρα Ἀλκάθους Περίβοιαν ἅμα Θησεῖ πέμψαι κατὰ τὸν δασμὸν ἐς Κρήτην. τότε δὲ αὐτῷ τειχίζοντι, ὥς φασιν οἱ Μεγαρεῖς, συνεργάζεταί τε Ἀπόλλων καὶ τὴν κιθάραν κατέθηκεν ἐπὶ τὸν λίθον· ἢν δὲ τύχῃ βαλών τις ψηφῖδι, κατὰ ταὐτὰ οὗτός τε ἤχησε καὶ κιθάρα κρουσθεῖσα.» ( Παυσανίας Αττικά κεφάλαιο 32, παραγρ. 1-2)

«Ο Αλκάθους γέννησε την Ιφιόνη η οποία πέθανε παρθένος και στην οποία οι μελλόνυμφες Μεγαρίδες αφιέρωναν μέρος από τα μαλλιά τους, την Αυτομέδουσα  που παντρεύτηκε τον Ιφικλή και γέννησε τον Ιόλαο, την Περίβοια που παντρεύτηκε τον Τελαμώνα και  γέννησε τον Αίαντα ( διάδοχο του Αλκάθου στον θρόνο), τον Καλλιπόλιδα και τον Ισχεπόλιδα. Όταν ο τελευταίος σκοτώθηκε στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου, ο Αλκάθους έκανε θυσία στον Απόλλωνα. Ο Καλλίπολις που έμαθε πρώτος το θλιβερό νέο, έτρεξε στον βωμό όπου ο πατέρας του είχε ανάψει τους δαυλούς για να τιμήσει τον Θεό και τους πέταξε σε ένδειξη πένθους. Αλλά όμως ο  πατέρας του μην ξέροντας τι είχε συμβεί, σκότωσε τον γιό του για την ασέβειά του. Για την παιδοκτονία αυτή τον εξάγνισε ο μάντης Πολύιδος.» ( Λεξικό του Αρχαίου Κόσμου του Γιάννη Λάμψα, σελ. 306)

Κυριακή, 16 Δεκεμβρίου 2012

Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ ( μέρος Β')

Στην συνέχεια ο Ναύπλιος πήγε στην Εύβοια και συγκεκριμένα στο ακρωτήριο Καφηρέα και άναψε πυρσούς εν είδει φάρων. Έτσι καθώς επέστρεφαν τα πλοία των Ελλήνων από την Τροία νομίζοντας πως υπάρχει καλό αγκυροβόλιο πλησίαζαν στο ακρωτήρι μ’ αποτέλεσμα να τσακίζονται πάνω στα βράχια. Μάλιστα όσοι κατάφερναν να βγουν στην ξηρά, ο Ναύπλιος που βρισκόταν στην ακτή, τους σκότωνε. Όταν έμαθε όμως πως μεταξύ αυτών δεν βρισκόταν ο Οδυσσέας ούτε και ο Αγαμέμνων τόσο πολύ εξεμάνη ώστε έπεσε στην θάλασσα και πνίγηκε.  Για τον λόγο αυτό οι δυο γιοί του Οίακας και Ναυσιμέδων τάχθηκαν στο πλευρό του Αιγίσθου με αποτέλεσμα να σκοτωθούν από τον Πυλάδη.

«…Μόνον το φέρον τον Οδυσσέα πλοίον υπό της φοράς των κυμάτων παρεκτραπέν διέφυγεν εκ τύχης τον όλεθρον, αναχθέν εξ αντιπνοίας προς την ανοικτήν θάλασσαν.

«Ο Ναύπλιος όστις από δεσπόζοντος τινός βράχου επεσκόπει τα γενόμενα και ηγάλλετο επι τω φθόρω των Ελλήνων, άμα ως αντελήφθη ότι ο Οδυσσεύς, ο πρωτουργός του φόνου του πεφιλημένου αυτώ υιού, διέφυγε την εκδίκησιν του, πλήρης μένους ερρίφθη εις την θάλασσαν και κατεποντίσθη». ( Μιχ. Λαμπρυνίδη , Η Ναυπλία)

«…συνέβη ούν και αυτόν τελευτήσαι εκείνω τω θανάτω, ώπερ άλλων τελευτησάντων εδυσφόρει…» ( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη,Β’ 3,14.)

« Οι τ’  Άργος τα’ είχον, Τίρυνθα τε τειχιόεσσαν,

Ερμιόνην, Ασίνην τε βαθύν κατά κόλπον εχούσας,

Τροιζήν Ηϊόνας τε και αμπελόεντ’ Επίδαυρον.

Οι τα’ είχον Αίγιναν, Μάσητα τε, κούροι, Αχαιών,

των δ’ αύ ηγεμόνευεν βοήν αγαθός Διομήδης

και Σθένελος Καπανήος αγακλειτού φίλος υιός…» ( Ομήρου Ιλιάς Β’ 559-564).

Μας λέει λοιπόν ο Όμηρος για εκείνους τους Αργολιδείς, που είχαν εκστρατεύσει υπό του Παλαμήδου την στρατηγία, πως μετά τον θάνατό του συντάχθηκαν με τον Διομήδη ή τον Σθένελο τον γιό του Καπανέα. Και μάλιστα εδώ να σημειώσουμε πως είναι το μοναδικό σημείο όπου γίνεται, έμεση έστω, αναφορά στον Παλαμήδη υπό του Ομήρου!!!

Ο Ξενοφών μαρτυρεί για τον Παλαμήδη πως είχε την τύχη της μαθητείας δίπλα στον Χείρωνα, στο έργο του «Κυνηγετικός», και ο οποίος τιμήθηκε από τους Θεούς, μαζί με άλλους ήρωες, και στην Απολογία Σωκράτους  λέει πως τον παρηγορεί το γεγονός πως το ίδιο άδικα πέθανε ο Παλαμήδης,  τον οποίον εξυμνούν περισσότερο από τον Οδυσσέα που ήταν και υπαίτιος του θανάτου του.

« τὸ μὲν εὕρημα θεῶν, Ἀπόλλωνος καὶ Ἀρτέμιδος, ἄγραι καὶ κύνες: ἔδοσαν δὲ καὶ ἐτίμησαν τούτῳ Χείρωνα διὰ δικαιότητα. ὁ δὲ λαβὼν ἐχάρη τῷ δώρῳ καὶ ἐχρῆτο: καὶ ἐγένοντο αὐτῷ μαθηταὶ κυνηγεσίων τε καὶ ἑτέρων καλῶν Κέφαλος, Ἀσκληπιός, Μειλανίων, Μέστωρ, Ἀμφιάραος, Πηλεύς, Τελαμών, Μελέαγρος, Θησεύς, Ἱππόλυτος, Παλαμήδης, Μενεσθεύς, Ὀδυσσεύς, Διομήδης, Κάστωρ, Πολυδεύκης, Μαχάων, Ποδαλείριος, Ἀντίλοχος, Αἰνείας, Ἀχιλλεύς, ὧν κατὰ χρόνον ἕκαστος ὑπὸ θεῶν ἐτιμήθη.» «Κυνηγετικός» Ξενοφόντος 1-2

«ἀλλ᾽ οὐδὲ μέντοι ὅτι ἀδίκως ἀποθνῄσκω, διὰ τοῦτο μεῖον φρονητέον: οὐ γὰρ ἐμοὶ ἀλλὰ τοῖς καταγνοῦσι τοῦτο αἰσχρόν [γάρ] ἐστι. παραμυθεῖται δ᾽ ἔτι με καὶ Παλαμήδης ὁ παραπλησίως ἐμοὶ τελευτήσας: ἔτι γὰρ καὶ νῦν πολὺ καλλίους ὕμνους παρέχεται Ὀδυσσέως τοῦ ἀδίκως ἀποκτείναντος αὐτόν» Απολογία Σωκράτους (Ξενοφών), 26

Έτσι άδοξα έληξε η γενιά του γιού του Θεού της θαλάσσης Ποσειδώνος και της Δαναΐδας Αμυμώνης. Αφού τόσο για τον Οίακα όσο και για τον Ναυσιμέδοντα δεν αναφέρονται απόγονοι.

Να σημειώσω εδώ, επειδή έχω αρχίσει την εισαγωγή του κεφαλαίου «Περί Ναυπλίου» με τα ίδια λόγια που ο Μιχάλης Λαμπρυνίδης εισάγει τον αναγνώστη στο έργο του « Η Ναυπλία», αλλά και διότι αποσπάσματα έχω συμπεριλάβει στο παρόν κεφάλαιο από το ίδιο έργο, εν τούτοις το ιστορικό συμπέρασμα που εξάγει περί του Ναυπλίου και της ιδρύσεώς του ( σελ. 11 του βιβλίου του), με βρίσκει κάθετα αντίθετη!!! Και φυσικά εννοείται πως ούτε μια αράδα εξ’ αυτού δεν υιοθετώ.